Καθώς πλησιάζει η περίοδος των εξετάσεων, χιλιάδες μαθητές διερωτούνται πως θα μπορούσαν να προετοιμαστούν καλύτερα ώστε να πετύχουν τα καλύτερα αποτελέσματα. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι χρειάζεται κόπος και όχι τρόπος. Άλλοι πάλι πιστεύουν το αντίθετο. Θεωρούν ότι απαιτείται τρόπος και όχι ιδιαίτερος κόπος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι και τα δύο αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για καλύτερα αποτελέσματα αλλά και για την επιτυχία.
Ακολούθως, αναφέρονται κάποιες απόψεις αλλά και απλές πρακτικές τεχνικές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον καθένα στην προσπάθειά του για καλύτερη προετοιμασία.
- Δυνατότητες ανθρώπινου εγκεφάλου.
- Χώρος μελέτης
- Πώς να μελετάμε έξυπνα και αποτελεσματικά.
- Μικρά μυστικά για να θυμόμαστε περισσότερα καθώς μελετάμε.
- Λίγο πριν τις εξετάσεις.
- Πρακτικές- τεχνικές για να είμαστε αποτελεσματικοί κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.
1. Δυνατότητες ανθρώπινου εγκέφαλου Οι δυνατότητες και η δυναμική του ανθρώπινου μυαλού είναι πολύ πιο εντυπωσιακές απ’ ότι θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Τα τελευταία χρόνια, πολλές έρευνες από Ψυχολόγους, Εκπαιδευτικούς, Βιοχημικούς, Φυσικούς και Μαθηματικούς, σχετικά με τη δυναμική του ανθρώπινου εγκεφάλου, έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα: οι δυνατότητες του ανθρώπινου μυαλού είναι απεριόριστες. Για τους πιο πάνω λόγους μπορείτε να ξεκινήσετε τη μελέτη σας γνωρίζοντας ότι μπορείτε να πετύχετε οτιδήποτε επιθυμείτε και ακόμη περισσότερα. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως περιορισμός στις γνώσεις και δεξιότητες που μπορείτε να κατανοήσετε και να εφαρμόσετε. Ο μοναδικός περιορισμός είναι αυτός που εσείς οι ίδιοι θα θέσετε.
2. Χώρος μελέτης Έχοντας λοιπόν υπόψη τα πιο πάνω, περνάμε στο δεύτερο στάδιο που αφορά το χώρο μελέτης. Θα σας βοηθήσει πολύ εάν μελετάτε σε ένα ήσυχο και ευάερο περιβάλλον με καλό φωτισμό. Στο χώρο του γραφείου σας τοποθετείστε μόνο τα βιβλία και τις σημειώσεις που χρειάζεστε για το συγκεκριμένο θέμα που μελετάτε. Αποφύγετε να έχετε γύρω σας άλλα μέσα που πιθανόν να σας αποσπάσουν την προσοχή. Το σημαντικότερο είναι κατά τη διάρκεια της μελέτης σας να απομακρύνετε το κινητό σας τηλέφωνο και να έχετε κλειστό τον ηλεκτρονικό υπολογιστή σας, ώστε η προσοχή σας να εστιάζεται αποκλειστικά και μόνο στη μελέτη του θέματός σας.
3. Πώς να μελετάμε έξυπνα και αποτελεσματικά. Το στάδιο αυτό αφορά τη μελέτη του θέματός μας. Εάν πρόκειται να μελετήσετε ένα νέο κεφάλαιο ή να επιλύσετε κάποιες ασκήσεις, τότε ακολουθήστε τα πιο κάτω βήματα, τα οποία θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε σε βάθος και να θυμάστε περισσότερο αυτά που μελετάτε. Ακολουθώντας τα συγκεκριμένα βήματα θα έχετε πολύ καλύτερα αποτελέσματα στη μελέτη σας και η αποτελεσματικότητα σας θα αυξηθεί κατακόρυφα. Η μέθοδος αυτή αποτελεί την πυξίδα, η οποία θα σας οδηγήσει στον προορισμό σας που δεν είναι άλλος από την επιτυχία και τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στις εξετάσεις σας.Η μέθοδος χωρίζεται σε πέντε βασικά μέρη:
(α) Προετοιμασία. Έχει σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος για τη λεπτομερή μελέτη. Η φάση αυτή χωρίζεται σε τέσσερα στάδια: (i) Πρόχειρο ξεφύλλισμα. – Κοιτάμε σύντομα τα κεφάλαια που θα μελετήσουμε. (ii) Καθορισμός χρόνου για μελέτη. – καθορίζουμε το χρόνο που θα αφιερώσουμε στη μελέτη του κεφαλαίου. π.χ. 30 λεπτά. (iii) Καθορισμός της ποσότητας που θα μελετήσουμε. – Καθορίζουμε από ποια μέχρι ποια σελίδα θα μελετήσουμε. (iv) Προϋπάρχουσες γνώσεις για το θέμα. – Σκεφτόμαστε και καταγράφουμε λέξεις-κλειδιά από προηγούμενες γνώσεις σχετικές με το θέμα που θα μελετήσουμε.
(β) Επισκόπηση. Στη φάση αυτή εξετάζουμε το κείμενό μας με κάποια σχετική λεπτομέρεια. Παρατηρούμε δηλαδή τις επικεφαλίδες, τις περιλήψεις, τους υπότιτλους, τα υπογραμμισμένα σημεία, τις γραφικές παραστάσεις και την αρχή της κάθε παραγράφου.
(γ) Μελέτη. Στο τρίτο στάδιο γίνεται η μελέτη του κειμένου σε βάθος. Στο στάδιο αυτό εντοπίζουμε τις βασικές ιδέες και τις σημαντικές λεπτομέρειες που αναφέρονται στα βασικά σημεία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο σημείο αυτό θα πρέπει να είμαστε ενεργοί αναγνώστες κρίνοντας τα όσα αναφέρονται στο κείμενο.
(δ) Σημειώσεις. Η φάση αυτή μπορεί να γίνεται ταυτόχρονα με την προηγούμενη. Κρατάμε τις σημειώσεις μας για τα σημαντικά στοιχεία που έχουμε εντοπίσει. Μπορούμε επίσης να σημειώνουμε λέξεις- κλειδιά ή να υπογραμμίζουμε σημαντικά στοιχεία στο κείμενο. Οι σημειώσεις πρέπει να είναι σύντομες και να αποτελούν τα ουσιώδη σημεία ή λέξεις- κλειδιά. Αυτά είναι κεντρικά σημεία που ξεκλειδώνουν περισσότερες πληροφορίες για το θέμα μας.
(ε) Επαναλήψεις. Το τελευταίο στάδιο αλλά ίσως και το πιο σημαντικό. Με τις επαναλήψεις κρατάμε τη μνήμη μας σε εγρήγορση και τη βοηθάμε ώστε να βελτιώνεται συνεχώς. Μόλις ολοκληρώνετε μια περίοδο μελέτης (π.χ. 30 λεπτά) και κάνετε ένα μικρό διάλειμμα των πέντε λεπτών, μην παραλείπετε να κάνετε συγχρόνως και μια σύντομη επανάληψη αυτών που μόλις έχετε μελετήσει. Κατά την επανάληψη χρησιμοποιήστε τις σημειώσεις που έχετε ετοιμάσει.
4. Οκτώ μικρά μυστικά για να θυμάστε περισσότερα καθώς μελετάτε. (α) Μόλις κατανοήσετε μια παράγραφο τσεκάρετε στο πλάι βάζοντας ένα (√). Αυτό θα σας βοηθήσει να νιώσετε ότι έχετε τον έλεγχο αυτού που διαβάζετε. (β) Αν ένα κομμάτι σας φαίνεται πολύ δύσκολο, προσπαθήστε να το διαβάσετε ψιθυριστά. Ακούγοντας αυτά που διαβάζετε, όχι μόνο τα κατανοείτε καλύτερα αλλά και τα θυμάστε καλύτερα. (γ) Σταματάτε κατά διαστήματα το διάβασμα και προσπαθήστε να συνοψίσετε με δυνατή φωνή αυτά που μόλις έχετε διαβάσει. (δ) Μετά από κάθε κεφάλαιο, σταματήστε για λίγο και προσπαθήστε να συνδέσετε αυτά που διαβάζετε με πληροφορίες που ήδη γνωρίζετε. Αυτό θα σας βοηθήσει να κρατάτε σε εγρήγορση τη μνήμη σας. (ε) Προσπαθήστε να φτιάξετε εικόνες στο μυαλό σας που να περιγράφουν αυτά που διαβάζετε. (ζ) Μην ξεχνάτε να κρατάτε σημειώσεις με τις βασικές ιδέες και τις λέξεις- κλειδιά. (η )Μετά από ένα μικρό διάλειμμα και προτού συνεχίσετε τη μελέτη κάντε μια ανασκόπηση των όσων έχετε ήδη διαβάσει. Αυτό θα σας δώσει την αίσθηση της προόδου. Θα κατανοήσετε καλύτερα την ύλη σας και θα σας κινητοποιήσει να συνεχίσετε. (θ) Κάνετε ένα μικρό διάλειμμα (πέντε με δέκα λεπτά) μετά την ολοκλήρωση ενός συγκεκριμένου κύκλου μελέτης.
5. Πριν από τις εξετάσεις. (α) Εργαστείτε σκληρά και πραγματοποιείστε τουλάχιστον τρεις επαναλήψεις στα βασικά και κύρια θέματα της ύλης σας. Δώστε έμφαση σε ερωτήσεις που έχετε εντοπίσει ως πολύ σημαντικές. Οι επαναλήψεις είναι καλό να γίνονται σε τακτά διαστήματα για καλύτερη εμπέδωση. Η πρώτη θα πρέπει να γίνει αμέσως μετά την μελέτη του θέματος, η δεύτερη σε εικοσιτέσσερις ώρες και η τρίτη επανάληψη το αργότερο σε μια εβδομάδα. Με τον τρόπο αυτό οι νέες πληροφορίες περνάνε στη μακροπρόθεσμη μνήμη. (β) Ένας καλός τρόπος για να επιλύσετε τυχόν απορίες σας είναι να τις συζητήσετε με ένα άλλο συμμαθητή σας. Με αυτό τον τρόπο και οι δύο θα επωφεληθείτε. Συγχρόνως, με τη συζήτηση βγαίνουν στην επιφάνεια κι άλλες απορίες, ξεκαθαρίζονται στο μυαλό μας κάποιες άλλες, με αποτέλεσμα να γίνεται βαθύτερη κατανόηση του θέματος. (γ) Εργαστείτε μεθοδικά και οργανωμένα. Να θυμάστε ότι οι άνθρωποι που εργάζονται με αυτό τον τρόπο, πετυχαίνουν τα καλύτερα αποτελέσματα στις εξετάσεις.
6. Πρακτικές τεχνικές, οι οποίες θα σας βοηθήσουν να είστε περισσότερο αποτελεσματικοί κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. (α) Διαβάστε πολύ προσεκτικά τις οδηγίες που βρίσκονται στο εξεταστικό δοκίμιο. Αποταθείτε στον εξεταστή για τυχόν απορίες ή διευκρινήσεις. (β) Προτού ξεκινήσετε την επίλυση του γραπτού διαβάστε όλες τις ερωτήσεις. Αυτό θα σας βοηθήσει να ξεκαθαρίσετε τη σειρά με την οποία θα απαντήσετε τις ερωτήσεις. Ασχοληθείτε πρώτα με τις ερωτήσεις που γνωρίζετε καλύτερα. (γ) Προσοχή! Διαβάζετε πάρα πολύ προσεκτικά και τουλάχιστον δύο φορές την ερώτηση προτού αρχίστε να την απαντάτε. (δ) Στο τέλος είναι καλό να προβείτε σε έλεγχο των απαντήσεων που έχετε δώσει. (ε) Να θυμάστε πάντα ότι ένα ήρεμο και συγκεντρωμένο μυαλό είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από ένα συγχυσμένο και αγχωμένο μυαλό. Μερικές βαθιές ανάσες είναι πολύ βοηθητικές για να χαλαρώσετε.